سوزش سر دل

سوزش سر دل بصورت سوزش در گلو و طعم ترشی در دهان ظاهر می شود. علت بروز درد در قفسه سینه بر گشت اسید معده (رفلاکس) در مری است . علامت سوزش سر دل ممکن است که بدون خطر باشد، ولیکن نباید این علامت را ساده گرفت. در این گونه موارد بهتر است که جهت تشخیص علت و درمان احتمالی به پزشک مراجعه شود.

سوزش سر دل مانند سردرد، یکی از مسائلی است که بسیاری از افراد بدون هیچ خطری با آن روبرو می شوند.  برخی از افراد گهگاه دوچار آن شده، برخی دیگر، نظیر خانمهای حامله و افراد سالخورده بیشتر با آن در گیر هستند.. معده انسان روزانه بین 2 تا 3 لیتر شیره معده ترشح میکند. شیره معده ضمن آماده سازی مواد غذایی برای جذب ، حذف میکرواورگانیسمهای مضر را نیز بعهده دارد. بهمین دلیل pH  شیره معده بسیار اسیدی و  بین 0.8  و 1.5 متغییر است. مری یک لوله ماهیچه ای به طول 25 و قطر 1 سانتیمتر است که سطح داخلی آن توسط بافت مخاطی پوشیده شده است. مری قسمت ورود معده را به فضای حلق متصل می کند. در محل اتصال  معده با مری  دریچپه ای بنام اسفنکتر وجود دارد که با باز شدن آن مواد غذایی وارد معده شده و سپس بخودی خود بسته می گردد. در حالت طبیعی راه مری به معده حکم یک جاده یک طرفه را دارد. اسید معده با توجه به ساختمان خاص معده هیچگونه خطری را متوجه این دستگاه نمی سازد. ولیکن در مقابل بافت مخاطی مری نسبت به شیره معده بسیار حساس است و لذا در صورت ورود شیره معده دوچار آسیب می شود.

علل سوزش سر دل

سوزش سر دل دارای علل مختلفی است. از آنجمله می توان به استرس و عادات مربوط به تغذیه نظیر چربی زیاد و یا خوردن غذا در ساعات آخر شب اشاره کرد.

بطور کلی  علل زیر می توانند سبب اختلال در عملکرد اسفنکتر ورودی معده شده که به سوزش سر دل منجر می شوند:

حالات روانی  مانند استرس ترشح اسید معده را تحریک می کنند.

برخی از مواد غذایی بر عملکرد اسفنکتر تاثیر گذارند (باز و بسته شده دریچه)

برخی داروها ( مثلا داروهای ضد درد)

فتق هیاتال (ورود بخشی از معده به قفسه سینه)

در زنان حامله هورمون پروژسترون سبب شل شدن ماهیچه اسفنکتر می شود. از طرف دیگر فشار زیاد رحم بر معده سبب ورود محتویات معده به مری می شود.

در افراد مبتلا به چاقی مفرط نیز ممکن است که شیره معده وارد مری شود.

سوزش سر دل ممکن است که نشانی از یک بیماری ارگانیک باشد. بنابراین در صورت ادامه آن مراجعه به پزشک لازم است.

خورندگی و التهاب بافت مخاطی مری

آروغ زدن گاه و بیگاه همراه با احساس طعم اسیدی در حلق و دهان جای نگرانی ندارد. ولیکن در صورت مواجه شدن مکرر بافت مخاطی مری با اسید معده سبب التهاب بافت مخاطی و خورندگی آن (ازوفاژیت ناشی از رفلاکس) می شود. در پاره ای از موارد ممکن است که بافت مخاطی مری بطور کلی تخریب شود. حتی مجاری تنفسی فوقانی، دندانها  و لثه ها نیز ممکن است که آسیب ببینند. چنانچه معالجه به موقع انجام نشود، علاوه بر التهاب شدید مری، احتمال ابتلاء به زخم مری و حتی سرطان مری وجود دارد.

جلوگیری از سوزش سر دل

  1. از چند وعده غذا (5 تا 6) با حجم کم استفاده کنید. پرخوری و حجم زیاد غذا سبب ورود اسید معده به مری می شود.
  2. بخصوص شبها از خوردن دیر وقت و  غذاهای پرحجم اجتناب کنید.
  3. پس از خوردن غذا بلافاصله دراز نکشید.
  4. بهتر است که بهنگام خواب قسمت بالاتنه اندکی بالا تر قرار داشته باشد
  5. از اضافه وزن خود بکاهید.
  6. از استرس اجتناب کنید. ورزش و ایجاد آرامش جهت جلوگیری از استرس بسیار مؤثرند.
  7. از لباسهای تنگ استفاده نکنید و کمر بند را اندکی شل کنید.
  8. خم شدن به جلو ، برگشت شیره معده به مری را تشدید می کند.
  9. از الکل و دوخانیات استفاده نکنید.
  10. از میوه های ترش نظیر لیموترش استفاده نکنید.
  11. چای بابونه میل کنید.
  12. جویدن آدامس بعلت تشدید ترشح بزاق ، بافت مخاطی مری را تا اندازای حفظ می کند.
  13. بر اساس تجربه شیرینی جات تشدید کننده سوزش سر دل هستند.
  14. قهوه  نیز از عوامل  تشدید کننده محسوب می شود.
  15. ادویه جات تند ، حساسیت بافت مخاطی مری را افزایش می دهند و بنابراین سبب  بروز سوزش شدید تر می شوند.
  16. استفاده از شیر بمنظور چلوگیری از سوزش سر دل صحیح نیست. طبق اطلاعات موجود نوشیدن شیر حتی تولید اسید معده را افزایش می دهد.
  17. 17-  معالجه سوزش سر دل بکمک دارو : استفاده از داروهای ضد اسید که اسید معده را خنثی می کنند و یا داروهائی که تولید اسید را کاهش می دهند ( مهار کننده های پروتون پمپ) بسیار مؤثرند.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *