بواسیر یا هموروئید
حدوداً نیمی از افراد در طول زندگی خود با علائم هموروئید درگیر می شوند. اما بیشتر این افراد از روی شرم و حیا این مسئله را پنهان می کنند. روده انسان از قسمتهای مختلف تشکیل شده است که بعنوان روده باریک از انتهای معده شروع و پس از گذر از روده فراخ و روده مستقیم به مخرج ختم می شود. در ناحیه انتقال روده راست به مخرج یک بالشتک عروقی مدور یا هموروئید پلکسوس (hemorrhoidal plexus) وجود دارد که به اتفاق ماهیچه آب بندی کننده یا اسفنکتر ، حلقه آب بندی مقعد را تشکیل می دهد. در حالیکه حلقه ماهیچه ای مذکور از خروج مدفوع جامد جلوگیری می کند، بالشتک عروقی وظیفه جلوگیری از خروج مایعات و گاز از مقعد را بعهده دارد.
هموروئیدهای داخلی و خارجی
اختلال در این سیستم و یا مانع در گردش خون در بالشتک عروقی ممکن است که سبب گشاد شدن سیاهرگ های مربوطه در راست روده یا مقعد گردد. بواسیر ممکن است در مجرای مقعدی (بواسیر داخلی) یا در مدخل مقعد(بواسیر خارجی) واقع شده باشد. بواسیر می تواند سال‌ها وجود داشته باشد و ممکن است که در صورت خونریزی تشخیص داده شود.
هموروئید چگونه ایجاد می شود؟
یکی از علل شایع هموروئید رژیم غذايی کم فیبر است که به همراه کمبود حرکت موجب بروز یبوست می شود. عمل دفع در این موارد طولانی و با فشار زیاد انجام شده و در نهایت منجر به گشاد شدن عروق بالشتک می گردد. بعلاوه اغلب یک فاکتور ارثی تحت عنوان ضعف بافت همبند نیز قابل تشخیص است.از جمله علل دیگر می توان به اسهال مزمن ( استفاده مداوم از مسهل) اشاره کرد. در این موارد ممکن است که مهارت موتوریک سیستم بسته شدن مخرج ایراد پیدا کند.
هموروئید در دوران حاملگی
بسیاری از خانمها در دوران بارداری دچار هموروئید می شوند. علت این امر فشار جنین به ناحیه روده راست و ایجاد مانع در خروج خون از بالشتک عروقی است که در نهایت سبب گشادشدن عروق مذبور می گردد. قابل توجه است که چاقی مفرط نیز با مکانیسمی مشابه سبب بروز هموروئید می گردد.
هموروئید در سالخوردگان
هموروئید در سالخوردگان بخاطر کم شدن قابلیت ارتجاع بافت ، بالا رفتن حجم خون در بالشتک عروقی و همچنین کاهش حجم خروجی خون از بالشتک است . بخصوص کارهای نشسته با توجه به جمع شدن خون از ناحیه لگن به پائین، ایجاد هموروئید را تسهیل می کند.
تشخیص هموروئید
از جمله علائم هموروئید می توان به خارش و مرطوب بودن مقعد، سوزش ، وجود خون با رنگ روشن بر روی مدفوع و همچنین احساس درد سخت در مقعد. اشاره کرد. اگرچه می توان با استفاده از پماد و شیاف مخصوص هموروئید از حدودی از بروز شکایات فوق جلوگیری کرد، ولیکن مراجعه به پزشک حتما لازم است، زیرا وجود خون در سطح مدفوع ممکن است که از تومور روده ناشی شود و باید بطور کامل مورد بررسی تخصصی قرار گیرد. هموروئید ها را بر اساس شدت علائم آن به چهار گروه تقسیم می کنند:
گروه 1: هموروئید در خارج از مقعد قابل مشاهده و لمس نیست، ولیکن با یک تورم جزئی ، خارش و درد همراه است. بالشتک عروقی بزرگتر از حد طبیعی است .
گروه 2: هموروئیدها در حین دفع مدفوع بخارج از مقعد فشرده می شوند، ولیکن بخودی خود به داخل روده باز می گردند. قابل توجه وجود خون روشن در سطح مدفوع ، خارش ، سوزش زیاد و خروج بلغم است.
گروه3و 4: هموروئیده بخودی خود به داخل روده باز نمی گردند، بلکه می توان آنرا با فشار به داخل روده بر گرداند(گروه 3) . در گروه 4 علاوه بر سوزش و درد شدید، علائم التهاب بافت مخاطی نیز قابل تشخیص است.