دفاع ایمنی توسط لنفوسیت ها چگونه کار می کند؟
در اندامهای لنفاوی اصطلاحاً اولیه یعنی مغز استخوان و تیموس ، لنفوسیتهای T و B تشکیل و بالغ می شوند. لنفوسیت های بالغ در خون گردش می کنند و در اندام های لنفاوی ثانویه (طحال ، غدد لنفاوی و بافت لنفاوی غشاهای مخاطی (mucosa-associated lymphoid tissue=MALT) باقی می مانند. این سلولها “گشت” می زنند و در مناطق مختلف بدن برای دفاع ایمنی در آماده باش بسر می برند.
لنفوسیت ها می توانند با گیرنده هایی در سطح خود آنتی ژن ها را شناسائی کنند. هر لنفوسیت متخصص یک آنتی ژن است. وقتی با آنتی ژن مناسب روبرو شد و به آن متصل شد ، لنفوسیت فعال شده و شروع به تکثیر می کند.لنفوسیت های T پس از فعال شدن می توانند دو عملکرد داشته باشند: یا به سلول های دیگر برای مبارزه با عوامل بیماری زا کمک می کنند ، در این صورت به آنها سلول های T کمکی شود ) Helper T cell) گفته می شود و یا باعث مرگ سلول های آلوده می شوند.
در مقابل ، لنفوسیت های B مسئول تولید آنتی بادی ها هستند: برخی از گیرنده های آنها (به اصطلاح گیرنده های سلول B) آنتی بادی (ایمونوگلبولین) هستند که می توانند به آنتی ژن ها متصل شوند. پس از فعال شدن ، آنتی بادی های موجود در لنفوسیت های B مطابقت بهتری با آنتی ژن ها پیدا می کنند. در مرحله بعدی ، لنفوسیت های B این آنتی بادی ها را تولید کرده و در محیط اطراف خود آزاد می کنند. اکنون به این سلولهای پلاسماسل گفته می شود. آنتی بادی ها آنتی ژن را جذب و تجزیه می کنند و بدین ترتیب از آسیب رسانی به بدن جلوگیری می کنند.هر دو نوع لنفوسیت پس از عفونت به اصطلاح سلول های حافظه ای تولید می کنند. به این ترتیب ، آنها می توانند نسبت به تماس جدید با همان عامل بیماری سریعتر واکنش نشان داده و از بدن دفاع کنند. برای مثال می توان همین واکنش و تاثیر را با واکسیناسیون نیز ایجاد کرد.