LexiconCopper
تاریخ ایجاد و یا تغییر1400/11/3 
پارامترهای موجودCopper serum, Copper urine
اطلاعات بیشترمهمترین تأمین کننده عنصر کمیاب مس (Cu) غلات و گوشت هستند. منابع اصلی آلودگی عبارتند از آب لوله کشی از لوله های مسی قدیمی ، ظروف مسی ، پر کننده های آمالگام و ترکیبات کشنده قارچ .
راه ورود به بدن و دفع مس:
مس در روده کوچک جذب و پس از اتصال به آلبومین به کبد منتقل و عمدتا از راه مدفوع و صفرا دفع می گردد. مقدار کمی از مس در سرولوپلاسمین کبد گنجانده شده و از طریق جریان خون وارد بافت ها می شود.مس سرم بیش از 90٪ به سرولوپلاسمین متصل است. فقط 1-3٪ از طریق کلیه دفع می شود.
اثر فیزیولوژیکی:
مس حداقل در ساختمان 16 متالوپروتئین ضروری وجود دارد که برای فعال سازی آنزیم های زیادی مورد نیاز است. در گلبول های قرمز این ماده بخشی از ساختمان سوپراکسید دیسموتاز (SOD) را تشکیل می دهد که بعنوان آنتی اکسیدان اثر گذار است. مس در عملکرد CNS ، بافت همبند و تولیدخون از اهمیت فیزیولوژیکی خاصی برخورداراست.
اثر سمی:
بر اساس اطلاعات موجود در مراجع علمی ، کودکانی که از آب آشامیدنی آلوده به مس استفاده کرده بودند، به سیروز کبدی دچار شده اند. بر همین اساس اثر سمی عصبی و کبدی مس در کودکان و بزرگسالان مورد بحث قرار گرفته است. به نظر می رسد که اضافه بار مس ، در ذخیره سازی فلزات سنگین و سمی اثر گذار است.
ارزیابی:
غلظت مس در سرم بطور محدود معنادار است، زیرا میزان آن در طیف وسیعی از طریق مکانیسم هوموستاتیک تنظیم میشود.
کاهش در سرم:
دربیماری ویلسون و سندرم منکس و همچنین در کمبود تغذیه ای (به ویژه در نوزادان و نوزادان نارس ، تغذیه کامل تزریقی و خود درمانی روی) ، سندرم نفروتیک (هدر رفتن مس در ادرار ، افزایش مس در ادرار، کاهش سرولوپلاسمین در سرم) .
افزایش در سرم :
اندازه گیری مس در سرم از ارزش تشخیصی کمی برخوردار است ، زیرا دلایل زیادی برای این امروجود دارد از جمله : احتقان بیش از حد طولانی در طول جمع آوری خون ، عفونتها ، فرآیندهای التهابی ، استرس ، دیابت ، بیماریهای بدخیم ، بیماری های کبدی-صفراوی،نارسایی لوزالمعده،بارداری (سه ماهه سوم)،درمان با استروژن ها مسمومیت حاد مس(نادر).
افزایش در ادرار :
افزایش قابل توجه در مسمومیت حاد مس ، افزایش کم در مسمومیت مزمن مس ، همچنین در کلستاز ، بیماری ویلسون و سندرم نفروتیک مشاهده می شود.
بیماری ویلسون:
یک اختلال ارثی اتوزوم مغلوب(Insufficient copper incorporation in ceruloplasmin) در متابولیسم مس است که منجر به تجمع مس در کبد ، سلسله اعصاب مرکزی ، کلیه ها و چشم ها می شود. در بیماری ویلسون ، مس آزاد در سرم افزایش می یابد و میزان سرولوپلاسمین معمولاً بسیار کم است.
سندرم منکس :
یک اختلال مرتبط با کروموزوم X در جذب مس است که منجر به اختلال در توزیع مس و آسیب به سلسله اعصاب مرکزی ، اختلال در تشکیل بافت همبند و سندرم Kinky-Hair-Syndrom می شود. میزان مس و سرولوپلاسمین در سرم بسیار کاهش می یابد.
ReferencesRoberts EA, Schilsky ML. Diagnosis and treatment of Wilson disease: an update. Hepatology 47: 2089-111, 2008(90)..