LexiconAntioxidant capacity
تاریخ ایجاد و یا تغییر1401/11/24
* زمینه:
در بدن انسان مکانیسم های پیچیده ای تحت عنوان حفاظت آنتی اکسیدانی وجود دارد که وظیفه سم زدایی رادیکالها و یا گونه های فعال اکسیژن (ROS[1])را بعهده دارند. رادیکالهای مذبورطی فرآیندهای متابولیکی اکسیژن ایجاد می شوند. گونه های فعال اکسیژن در بدن سالم نیز تشکیل می شود و معمولا بلافاصله با ساختارهای سلولی مجاور از جنس لیپیدها، پروتئین ها و اسیدهای نوکلئیک ترکیب می شوند. چنانچه رادیکالهای مذبور ، بعنوان مثال با غشاهای لیپیدی یا وزیکول های لیپیدی تماس پیدا کنند، می توانند اسیدهای چرب غیراشباع موجود در آن را اکسید و سبب ایجاد پراکسیدهای لیپیدی شوند. تولید بیش از حد پراکسیدهای لیپیدی با روند طبیعی پیری و با تصاویر بالینی مختلف (مانند تصلب شرایین، بیماری‌های خود ایمنی، سرطان یا بیماری‌های نرودژنراتیو یا تخریب‌کننده عصبی) مرتبط است. تشکیل ROS می تواند درون زا ( به عنوان مثال در پاسخ ایمنی، در هیپرگلیسمییا ، هموکروماتوز) و یا برون زا (در اثر تشعشعات، دود سیگار، ازن و فلزات سنگین) باشد. اثر ROS توسط سیستم‌های مختلف محافظ درون‌زا بطور موضعی محدود می‌شود،جهت حفظ هموستاز آنتی اکسیدانی باید سیستمهای مختلف محافظ با مقدار ROS تولید شده در تعادل قرار داشته باشد. مواد و ترکیبات آنتی اکسیدانی به دو گروه غیر آنزیمی و آنزیمی تقسیم می شوند. مواد و ترکیبات آنتی اکسیدانی غیر آنزیمی ویتامین C ، ویتامین E و کو آنزیم Q10 آنزیمی Glutathione peroxidase and Superoxide dismutase که بعنوان کوفاکتور به مس، سلن و روی نیاز دارند.

مواد و ترکیبات آنتی اکسیدانی
غیر آنزیمی :
ویتامین C ، ویتامین E و کو آنزیم Q10
آنزیمی:
Glutathione peroxidase and Superoxide dismutase که بعنوان کوفاکتور به مس، سلن و روی نیاز دارند.

* ارزیابی:
توسط تعیین ظرفیت آنتی اکسیدانی می توان خروج سیستم هموستاز آنتی اکسیدانی عملکردی از مسیرخود را تشخیص داد. برای این منظور اغلب ظرفیت آنتی اکسیدانی مواد محلول در [2]چربی و ظرفیت آنتی اکسیدانی مواد محلول در[3] آب به طور جداگانه تعیین می شود. در این روش عموم فاکتورهای مهم محافظ آنتی اکسیدانی مانند ویتامین C، ویتامین E، کوآنزیم Q10، کاروتنوئیدها، بیلی روبین، اسید اوریک و پروتئین اتصال دهنده فلز (به عنوان مثال سرولوپلاسمین، ترانسفرین، فریتین) مورد بررسی قرار می گیرند.

:References
Pagel P, Müller D, Heilmeyer P. Determination of the total water and lipid-soluble
antioxidative capacity in serum of persons with and without vitamin supplementation with photo-induced chemiluminescence (Photochem, Fa. Analytik Jena AG). Clin Chem Lab Med
A72, 2003. (132)
Gutteridge JM. Lipid peroxidation and antioxidants as biomarkers of tissue damage. Clin
(Chem 41: 1819-28, 1995. (133

[1]Reactive oxygen species مولکولهای بسیار واکنش پذیر و رادیکالهای آزادی هستند که از مولکول اکسیژن مشتق شده اند.

[2]Antioxidant Capacity of Water-Soluble Substances

[3] Antioxidant capacity of lipid-soluble substances