تست جدید Anti-ZnT8 در تشخیص آزمایشگاهی دیابت تیپ I(Type I Diabetes)
علت دیابت نوع 1 (Diabetes Mellitus type 1 /DM1) یک بیماری مزمن و خود ایمن است (Immune mediated) ، به نحوی که سلولهای سازنده‌ی انسولین (سلولهای بتا) در پانکراس تحت یک واکنش التهابی مزمن (Insulitis) بتدریج تخریب که به کاهش میزان انسولین می انجامد. زمانیکه 80 تا 90 در صد از سلولهای بتا از بین بروند، دیابت نوع 1 عارض می شود.
حدود 10 تا 20 در صد از بیماران، اغلب در سنین میانسالی و سالخوردگی، که بر اساس تصویر بالینی تا بحال تحت عنوان دیابت نوع 2 تحت درمان قرار داشته اند، در حقیقت به دیابت نوع 1 با شروع تاخیری(Late onset autoimmune diabetes in the adult/LADA) مبتلا می باشند. تشخیص اتو آنتی بادیها ، بخصوص در این دسته از بیماران از اهمیت بسزائی برخوردار است، زیرا تشخیص افتراقی LADA از دیابت نوع2 بوسیله تصویر بالینی ممکن نیست. البته باید توجه داشت که از لحاظ ایمنولوژیکی نمی توان بیماران LADA را از بیماران نوع 1کلاسیک تفکیک نمود.
متد: ELISA
کاربرد:
– تشخیص افتراقی دیابت تیپ 1 و LADA
– پیش بینی ریسک دیابت تیپ 1 در خویشان درجه 1
– بطور کلی توصیه می شود که در موارد فوق از ترکیب یکجای 5 مارکر یعنی Anti-Islet,Anti-GAD,Anti-IA2,Anti- Insulin,Anti-ZnT8 استفاده شود.
ترکیب آنتی بادیهای مهم در تشخیص دیابت نوع1
| ردیف | نام آنتی بادی | ارزیابی | شیوع در شروع بیماری | در فامیل درجه یک |
| 1 | Anti-Islet cell(ICA)IgG | اغلب بعنوان اولین آنتی بادی بر علیه سلولهای بتا ظاهر شده و ممکن است که سالها قبل از ظهور دیابت تشخیص داده شود. ارزش تشخیصی این آنتی بادی در مقایسه با سایر آنتی بادیهای ضد سلولهای بتا کمتر است. | 90-60 % | 6-2 % |
| 2 | Anti-GAD65 Autoantibodies against the 65 kD isoform of glutamate decarboxylase | این آنتی بادی در رابطه با دیابت نوع 1 و سندرم Stiffman جنبه اختصاصی دارد. غلظت این آنتی بادی در سندرم Stiffman بسیار بالا است.در طی بیماری ، Anti-GAD65 در مقایسه با Anti-Islet cell زمان طولانی تری قابل تشخیص می ماند و به همین جهت می تواند سالها پس از شروع بیماری، دیابت اتو ایمون را تایید کند. | 80-65 % | 4 % |
| 3 | Anti-IA2 ProteinTyrosine phosphatase-like IA2-antibodies | Anti-IA2 بر علیه یک تیروزین فسفاتاز که در غشاء سلولهای بتا قرار دارد، تولید می شود. میزان شیوع این آنتی بادی در دیابت نوع1 کمتر از Anti-Islet cells و Anti-GAD65 است | 80-60 % | 8/1 % |
| 4 | Anti-Insulin | آنتی انسولین ممکن است که در پی درمان با انسولین و یا در نتیجه یک واکنش اتو ایمون ظاهر شود. ظهور آنتی انسولین وابستگی شدیدی نسبت به سن بیمار دارد. آنتی انسولین نقش قابل توجهی در تخمین ریسک ایجاد دیابت در کودکان دارد. آنتی انسولین اولین آنتی بادی است که سالها قبل از ظهور بالینی دیابت نوع 1 قابل تشخیص است. اندازگیری آنتی انسولین تحت شرایط درمان پیشنهاد نمی شود، زیرا نمی توان نوع القائی را از فرم اتوایمون تفکیک کرد. | 100%در کودکان زیر 5 سال.حدود 90 % در کودکان و جوانان زیر 17 سالکمتر از 20% در افراد بزرگتر از 17 سال | 7/2% |
| 5 | Anti-ZnT8 Anti-Zinc-transporter8 | این آنتی بادی اغلب بدون آنکه سایر آنتی بادیهای اختصاصی دیابت مثبت باشند، قابل تشخیص است ( 30- 25% از موارد) . بدین ترتیب می توان حساسیت تشخیصی کل را به90% ارتقاء داد . بعلاوه ارتباط بسیار خوبی بین این مارکر ، عملکرد و توده سلولهای بتا وجود دارد. | 80-60% | 6/1 % |