تشخيص مدرن سرطان پروستات
همه گير شناسی
سرطان پروستات در حال حاضر بيش از سرطان ريه در مردان و حدود ده درصد از مرگهای ناشی از سرطان را بخود اختصاص ميدهد .
روشهای تشخيصی :
- لمس انتهای راست روده (Digital Rectal Examination) و پروستات 4000سال پيش از ميلاد مسيح توسط سومری ها شناخته و مورد استفاده قرار ميگرفته است .از اين روش ، به اضافه اندازه گيری فسفاتاز اسيدی، تا سال 1990جهت غربالگری و شناسائی بيماران تحت ريسک استفاده ميشد . قابل توجه است که اين روشهای تشخيصی تنها درصد کمی از سرطانهای پروستات را شناسائی کرده که بسياری از آنها در مرحله پيش رفته قرار دارند .
- اندازه گيری PSA:اندازه گيری PSA مکمل لمس انتهای راست روده محسوب ميشود و در تصميم گيری برای گرفتن بيوپسی مورد استفاده قرار ميگيرد . آنچه که PSA را در رابطه با گرفتن بيوپسی مورد سئوال قرار ميدهد آنست که حدود هفتاد و پنج درصد از بيمارانی که با بالا بودن PSA مواجه هستند بدون نياز تحت عمل بيوپسی قرار ميگيرند . علت اين امر افزايش ميزان PSA در بيماريهای غير توموری پروستات نظير افزايش حجم اندازه (هيپرتروفی) و التهاب اين ارگان است .
بيوپسی : حساسيت تشخيصی بيوپسی کم است. حتی برداشتن 10تا 12 نمونه توسط سوزن حد اکثر یک درصد از کل بافت را تشکيل ميدهد. بطوريکه در ده تا 35 درصد از مواردی که منفی گزارش شده اند ، در تکرار بيوپسی به تشخيص کارسينوم منتهی ميشوند .
PCA3 در ادرار که اولين و اختصاصی ترين مارکر در تشخيص کارسينوم پروستات محسوب مي شود . PCA3 يک ژن اختصاصی است که فقط توسط سلولهای پروستات بيان ميشود، با اين تفاوت که بيان آن در سلولهای کارسينومی پروستات حدود 60 تا 100 بار بيشتر از سلولهای نرمال است . بايد توجه داشت که PCA3 را نميتوان بعنوان تست جايگزين PSA و يا بيوپسی مطرح نمود، بلکه به تصميم گيری در اجرای بيوپسی کمک ميکند .
مراجع :
1- Bartel J, Haese A et al. Implementation of the PCA3 Assay in a clinical laboratory for routine determination od PCA3 Score to aid in prostate cancer diagnosis. DGU kongress 2008
2- Diagnose des Prostatakarzinoms (Pca): Ausgewählte Themen, Labor limbach 2011/2012