قلب
بیماریهای قلب و دستگاه گردش خون از عوامل اصلی مرگ در کشورهای صنعتی بشمار می روند. به همین جهت تشخیص به موقع این بیماریها از اهمیت خاصی برخوردارند. عوامل چهارتایی مرگ (کوارتت مرگ) شامل اضافه وزن، اختلالات متابولیسم چربی ها، فشار خون و دیابت از جمله مهم ترین فاکتور های ریسک ابتلا به آترواسکلروز و سایر بیماریهای عروق بشمار می روند . بخصوص سکته قلبی بسیار شایع است و ممکن است سبب مرگ بیمار شود . این مسئله وابسته به آنست که با چه سرعتی نسبت به تشخیص و درمان اورژانسی آن اقدام شود .
آنژین صدری(angina pectoris) یا درد در قفسه سینه
آنژین صدری زمانی ظاهر می شود که اکسيژن مورد نیاز ماهیچه قلب تامین نشود. آنژین قفسه صدری را به دو نوع پایدار و ناپایدار تقسیم می کنند. در حمله آنژین قفسه صدری ، ماهیچه قلب بطور موقتی دچار کمبود اکسيژن می شود و ممکن است چند ثانیه تا چند دقیقه بطول انجامد. نوع پایدار در اثر استرسهای فیزیکی و روانی اتفاق می افتد. نوع ناپایدار می‌تواند بدون مقدمه ایجاد شود .
علائم آنژین صدری: احساس تنگی در قفسه سینه، درد بین دو کتف، احساس کرختی در بازو، شانه، آرنج، یا دست( معمولاً در سمت چپ)، تهوع، ریزش عرق و تنگی نفس ناگهانی.
درمان آنژین صدری : تغذیه کم چرب، تحرک، کاهش استرس، عدم استفاده از نیکوتین و در صورت نیاز ،کاهش وزن.
عجله برای رسیدن به اتوبوس، بالا رفتن از پلکان و یا فعالیت جسمانی غیر معمول شدید، از مواردی هستند که سبب آنژین صدری می شوند و به علائم آنها در بالا اشاره شد. این علائم را باید جدی گرفت، زیرا در بسیاری از مواقع، اختلال در گردش خون ماهیچه قلب علت آن است.
آنژین صدری چگونه ایجاد می شود؟
تامین خون شریانی ماهیچه قلب توسط دو شریان کرونری صورت می گیرد که از آئورت (شریان یا سرخرگ اصلی بدن)بیرون می آیند، این عروق از روی سطح قلب عبور کرده و در پشت قلب به یکدیگر متصل می شوند و بصورت تاج درخت منشعب می شوند. وجود اختلاف بین نیاز اکسیژن ماهیچه قلب و تامین اکسیژن از طریق عروق کرونر ممکن است که اختلال در گردش خون ماهیچه قلب را در پی داشته باشد . این امر سبب بروز درد و احساس تنگی در قفسه سینه و یا همان آنژین صدری می گردد.
علل آنژین صدری
شایعترین علت اختلال در گردش خون عروق کرونر آترواسکلروز( ضخیم شدن و سفتی دیواره سرخرگها)است که منجر به تنگی عروق می شود. این وضعیت سبب می شود که عروق کرونر در وحله اول در شرایط نیاز بیشتر به اکسیژن( مانند فعالیت جسمانی غیر معمول) و سپس در شرایط طبیعی نیز نتوانند نیاز ماهیچه قلب به اکسیژن را تامین کنند. این وضعیت را بیماری عروق کرونر قلب نیز می نامند. از عوامل نادر تر آنژین صدری می توان به اسپاسم عروق کرونر و همچنین بیماریهای ماهیچه قلب و یا دریچه های قلب اشاره کرد که می توانند سبب افزایش نیاز ماهیچه قلب به اکسیژن گردند.
ویژگی، تشخیص و روند آنژین صدری
بر اساس اینکه آیا آنژین صدری در موارد استرس فیزیکی و یا در حالت استراحت بوقوع می پیوندد ، آن را به آنژین صدری تحت استرس فیزیکی و آنژین صدری در حالت استراحت تقسیم می کنند.
آنژین تحت استرس فیزیکی : در این موارد ، اگر چه عروق کرونر دچار تنگی هستند ولیکن می توانند در شرایط استراحت نیاز گردش خون و اکسیژن را تامین نمایند. در صورت افزایش نیاز به اکسیژن ( مثلا فعالیت ورزشی) این کمبود ظاهر می گردد و پس از استراحت ( و صرف قرص زیر زبانی قلب/ نیترو گلیسرین) بر طرف می گردد.
آنژین صدری در شرایط استراحت
در موارد تنگی شدید عروق کرونر ممکن است که اختلال در گردش خون ماهیچه قلب در شرایط استراحت نیز ظاهر گردد . در صورتی که در طی زمان ، یک آنژین صدری تحت استرس فیزیکی به آنژین صدری در شرایط استراحت تبدیل شود، این تغییر اغلب نشانی از افزایش تنگی عروق کرونر محسوب می شود و یک هشدار مهم بشمار می رود.
آنژین صدری پایدار و ناپایدار
متخصصین قلب، آنژین صدری را به دو گروه پایدار و ناپایدار تقسیم می کنند، با توجه به اینکه آنژین صدری تحت استرس فیزیکی همواره به معنی وجود یک آنژین صدری پایدار است . در مقابل آنژین صدری در شرایط استراحت همیشه وضعیت ناپایدار محسوب شده و به معنی مرحله پیشرو و یا اولین علائم انفارکتوس قلب است.
جهت تشخیص افتراقی مطمئن بین آنژین صدری در شرایط استراحت و انفارکتوس قلب نیاز به گرفتن نوار قلب (ECG) و انجام تستهای خاص آزمایشگاهی است . لذا در صورت ظهور علائم آنژین صدری، لازم است که در اسرع وقت به پزشک متخصص قلب مراجعه شود.
سکته قلبی به عنوان یک عارضه
آنژین صدری در اغلب موارد یک علامت هشدار در رابطه با بیماری عروق کرونر قلب محسوب می شود. این بیماری ممکن است که در جدی ترین حالت به سکته قلبی و مرگ بیمار منجر شود . بعلاوه ایجاد اختلالاتی نظیر اختلال در ریتم قلب و یا ضعف عضلات قلب می تواند سبب کاهش قابل توجه امید به زندگی گردد.
درمان و پیش گیری آنژین صدری
قبل از برنامه ریزی برای درمان ، باید نخست به یک تشخیص دقیق پرداخت . برای این منظور از روش آنژیوگرافی عروق کرونر و شناسائی تنگی آنها استفاده می شود. در صورتیکه یک کلسیفیکاسیون قابل توجه مشاهده شود، میتوان اصولا از سه روش درمان بهره گرفت. هر سه روش می توانند گردش خون عضلات قلب را بهبود بخشیده و ظرفیت و توانائی بدن را افزایش دهند. در این صورت ناراحتی های ناشی از آنژین صدری بطور قابل توجهی کاهش پیدا می کنند و بنابراین کیفیت زندگی نیز بهبود پیدا می کند. البته این روش های درمان ریسک انفارکتوس قلب و مرگ و میر ناشی از آن را کاهش میدهند.
سه راه درمان
- درمان داروئی که به منظور کاهش و یا رفع علائم حاد آنژین صدری تجویز می شوند. مهم ترین ماده داروئی نیترات ها هستند که قطر عروق کرونر را بطور موقتی افزایش می دهند. بتا بلوکرها و مهارکنندگان کلسیم کانال (کلسیم کانال آنتاگونیستها) دیگر داروهایی هستند که مورد استفاده قرار میگیرند.
- روش آنژیو پلاستی (بالون زدن یا استنت/ فنر گذاری) که در طی آن بالونی بطور تنها یا بالونی که روی آن استنت قرار دارد را وارد رگ قلب (عروق کرونر) کرده و در محل مسدود رگ تعبیه می کنند و با این کار سبب کاهش انسداد رگ شده، در نتیجه خون دوباره در رگ ها به جریان در می‌آید.
- جراحی CABG یا پیوند بای پس عروق کرونر که یک جراحی باز است که در آن، از یکی از ورید های پا یا شریانهای دست یا سینه ای که به عضلات خون می رساند، برداشته شده و یک سر آن را به آئورت و سر دیگر آن را به پشت قسمت مسدود شده ی قلب، پیوند می زنند. این روش معمولا برای درمان تنگی عروق کرونر و در افرادی استفاده می شود که بیش از دو یا هر سه رگ اصلی کرونر آن ها تنگی های وسیع به خصوص در قسمت های ابتدایی رگ دارد. اینکه کدامیک از روشهای درمان باید مورد استفاده قرار گیرد، مسئله ایست که باید توسط پزشک متخصص قلب و عروق مورد بررسی قرار گرفته و انتخاب شود.
جلوگیری از آنژین صدری
در هر مرحله از آنژین صدری، شناسائی فاکتورهای ریسک بیماریهای عروق لازم است. بطور کلی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
• پرهیز از نیکوتینل
• محدود کردن نمک در صورت پر فشاری خون
• محدود کردن شکر در صورت ابتلا به دیابت
• محدود کردن چربی در صورت ابتلا به اختلال در متابولیسم چربیها
• محدود کردم مصرف گوشت در صورت ابتلا به نقرس
• تنظیم وزن بدن
• ورزش بطور منظم و تحت نظر پزشک
• کاهش استرس
در اغلب موارد باید علاوه بر توجه به محدودیت های فوق، بنا به دستور پزشک معالج ، از داروهای خاص نیز استفاده کرد .
تصلب شرایین یا آترواسکلروز (atherosclerosis)
تصلب شرایین نام یک بیماری عروق است که با رسوب لیپیدی و کلسترول کم چگال بر روی دیواره داخلی سرخرگهای با قطر متوسط و بزرگ، مشخص میگردد که با افزایش سن رفته رفته افزایش پیدا میکند و موجب تنگی رگ و دیگر عواقب آن میگردد. با وجود تحقیقات مفصل، بطور کامل معلوم نشده است که چرا تصلب شرایین ایجاد می شود. آنچه که می توان با قطعیت گفت، وجود استعداد ابتلا به این بیماری ست که می تواند به سکته قلبی و یا سکته مغزی منجر شود. قابل توجه است که هورمونهای زنانه در خانم های جوان بصورت یک حفاظت کننده طبیعی عمل میکنند. البته با بالا رفتن سن از میزان این حفاظت طبیعی کاسته می شود.
وراثت آترواسکلروز به جنسیت وابسته است
در جستجوی ژن مسئول بیماری شرایین ، دانشمندان دانشگاه لایپزیک آلمان به یک کشف حیرت انگیز در تحقیقات روی دو گونه موش دست یافتند . آترواسکلروز فقط توسط جنس مخالف به ارث می رسد. “انتقال ژن مسئول بیماری شریانی بستگی به جنسیت نسل والدین دارد. به عبارت دیگر اگر فرزندان مذکر حامل این ژن هستند ، باید مادر حامل این ژن بوده باشد . بالعکس فرزندان مؤنث حامل ژن مزبور نیاز به پدر حامل این ژن دارند. این بدان معنی است که در تحقیقات علمی مربوط به ارثی بودن آترواسکلروز و بنابراین سکته قلبی و سکته مغزی باید خط وراثت را نیز در نظر بگیریم.
تصلب شرایین به آرامی شروع و پیش می رود .
آترواسکلروز یک شبه رخ نمی دهد و ممکن است 20 تا 40 سال طول بکشد تا اولین علائم ظاهر شود . ولیکن در صورت ظهور علایم ، خطر ناشی از آن جدی است .از جمله می توان به تنگی عروق کرونر قلب و ظهور آنژین صدری، اختلال گردش خون در پاها و اختلالات عملکرد مغز نظیر اختلال حافظه و یا سرگیجه اشاره کرد. اگر تصلب شرایین به پیشرفت خود ادامه دهد ، انسداد شریانی می تواند منجر به قطع کامل جریان خون و در نتیجه کمبود اکسیژن یک ارگان شود. در اینگونه موارد اغلب قلب ، مغز و پاها در گیر این بیماری می شوند.
فاکتورهای ریسک آترواسکلروز
تصلب شرایین تنها از طریق عواملی که سرعت طبیعی آن را تسریع می کنند به یک بیماری تبدیل می شود. این موارد عبارتند از:
• پر فشاری خون
• دیابت
• کمبود حرکت و اضافه وزن
• غذاهای پرچرب و نامتعادل
• استرس
• استعمال دخانیات
• بالا بودن میزان اسید اوریک
• بالا بودن غلظت فیبرینوژن (تشدید انعقاد خون)
• بالا بودن غلظت هموسیستئین خون
• کمبود ویتامین ها
• بالا بودن غلظت کلسترول خون
بیماران مبتلا به این عوامل خطر باید بطور منظم توسط پزشک معاینه و تحت کنترل قرار داشته باشند.
شکل گیری تصلب شرایین
درون رگها با لایه نازکی از سلولها به نام اینتیما (Intima) پوشیده شده است. چنانچه عوامل مضر خاصی برای مدت طولانی باقی بماند ، این آستر دچار ترک های کوچک می شود. در این صورت سیستم ایمنی بدن، مشابه با موارد مقابله و ترمیم یک زخم ، فعال می شود. ولیکن این ترمیم بهینه نیست. مایعات به دیواره رگ نفوذ می کنند ، تورم کوچکی رخ می دهد و سلول های خونی ، چربی و آهک در محل مزبور جمع می شوند. این جریان در واقع یک واکنش محافظت کننده است که در نهایت سبب ضخیم شدن آستر درون رگی یا آتروما (Atheroma) می گردد.
در طی زمان به تجمع مواد آهکی در موضع فوق افزوده شده و در نتیجه دیواره رگ سخت می گردد. این پدیده را ایجاد پلاک (plaque) و ایجاد آترواسکلروز می نامند. تنگ شدن رگ تا مدتها ناشناخته می ماند، زیرا رگهای خونی می توانند بنا به نیاز سطح مقطع خود را افزایش دهند و بنابراین جریان خون را تا حد معینی ثابت نگه دارند.
برای قلب چه اتفاقی می افتد؟
فرآیندهایی که منجر به آترواسکلروز می شوند همچنین در عروق کوچکی که مواد مغذی قلب را تأمین می کنند ، صورت می گیرد. اختلال در گردش خون این عروق معمولاً در صورتی مشاهده می شود که سطح مقطع آن به حدود یک سوم کاهش پیدا کرده باشد. سپس در صورت افزایش استرس ، علائم بالینی نظیر تنگی نفس و درد در پاها یا قفسه سینه ظاهر می گردد.
علت کوچک – اثر بزرگ.
چنانچه ذرات كوچك از رسوبات موجود در دیواره رگ جدا شوند و یا محتوای پلاك بطور کامل وارد رگ شود ، ممکن است که رگ ناگهان کاملاً مسدود گردد. این احتقان بخشی از رگ را که در پشت آن قرار دارد از گردش خون قطع و سبب مرگ سلولهایی می شود که در حوزه خونرسانی آن رگ قرار دارند. در صورتیکه این اتفاق برای قلب روی دهد، نتیجه آن سکته قلبی ( انفارکتوس) و در مورد مغز ، سکته مغزی است.
پیش گیری از آترواسکلروز
بطور کلی می توان گفت که هر فرد با افزایش سن دچار این بیماری عروق می شود. ولیکن در صورت انتخاب یک سبک زندگی سالم تکامل این بیماری بسیار کندتر خواهد بود. عروق بدن انسان به طور طبیعی طوری طراحی شده اند که برای ده ها سال برای جریان خون قابل عبور هستند. قابل توجه است که دیواره عروق در بعضی از افراد در حدود سن 80 سالگي صاف و شبیه به نوجوانان هستند ، در حالي كه در برخي از افراد چهل ساله ، خون بايد از برای عبور از موانع ناشی از آترواسکلروز بجنگد .
برای دست یافتن به سلامتی باید ضمن بر قرار کردن تغذیه متعادل و داشتن حرکت کافی ، به فاکتور های ریسک توجه کافی مبذول داشت:
• کنترل مرتب فشار خون و کلسترول خون
• در صورت بالا بودن کلسترول خون از تغذیه کم کلسترول استفاده کرد ( کاهش مصرف کره، تخم مرغ و گوشت) .
• افراد مبتلا به دیابت به تنظیم قند خون خود توجه نمایند
• ترک استعمال دخانیات
• اضافه وزن را کاهش داده و وزن خود را به وضعیت ایده آل نزدیک نمایند.
چه موقع باید به پزشک مراجعه نمود؟
افرادی که در معرض ریسک آترواسکلروز قرار دارند بهتر است که بطور مرتب به پزشک مراجعه و مورد کنترل قرار گیرند. بعلاوه این مسئله اهمیت زیادی دارد که انسان به علایم هشدار بدن خود نظیر احساس بی حسی در پاها و یا درد در هنگام حرکت توجه نماید . این دو ممکن است که از آترواسکلروز ناشی شوند و بنابراین لازم است که توسط پزشک بررسی و پیگیری شود.
درمان آترواسکلروز
بطور کلی باید گفت که آترواسکلروز قابل درمان نیست. ولیکن می توان با انتخاب یک معالجه صحیح از سرعت پیشرفت آن جلوگیری کرد. از جمله روشهای معالجه آترواسکلروز می توان به بالون- کاتتر اشاره کرد. در صورت وجود تنگی مجرا ، بالون شبیه به بادکنک را باد می کنند، بطوریکه جریان خون در شریان برقرار می شود. علاوه بر این می توان از یک استنت در درمان تصلب شرایین استفاده نمود. استنت یک شبکه فلزی کوچک است که شریان را مانند تکیه گاه باز نگه می دارد. در شرایطی که نتوان به روشهای فوق به رفع تنگی شریان دست یافت ، می توان از جراحی بای پاس (Bypass) استفاده کرد . در این روش رگهای خونی ( و یا مصنوعی) جهت میان بر زدن سرخرگ کروناری قلب که دچار تنگی شده اند ، بهره گیری می شوند.
البته درمان دارویی نیز جای خود را دارد که در آن از داروهای ضد فشار خون ، کاهش دهنده کلسترول استفاده می شود . در صورت لزوم می توان جهت جلوگیری از چسبیدن پلاکت ها به یکدیگر و یا چسبیدن به دیواره شریان ها که ایجاد لخته را به دنبال دارد ، از استیل سالسیلیک اسید نیز استفاده کرد.
سکته قلبی یا انفارکتوس قلب
تقریبا همه ما، یا به عنوان فرد مبتلا به این بیماری و یا آشنا با شخص مبتلا به حمله قلبی یا سکته قلبی برخورد داشته ایم. در صورتیکه موتور گردش خون یا همان قلب با قطع اکسیژن مواجه شود، ممکن است که کار کرد آن دچار اختلال شده و یا کاملا ایست نماید. این واقعه چندان نادر نیست. در آلمان سالیانه بیش از 220.000 نفر دچار سکته قلبی می شود که از آن بین حدود 50.000 نفر جان خود را از دست می دهند. در ایران روزانه ، طبق آمار موجود ، حدود 300 نفر در اثر سکته قلبی فوت میکنند که تقریبا دو برابر آمار کشور آلمان است.
حمله قلبی بعلت کاهش میزان اکسیژن :
ماهیچه قلب بیش از هر دستگاه دیگر بدن، نیاز به اکسیژن دارد. اکسیژن مورد نیاز توسط خون و از طریق شریانهای کرونری به ماهیچه قلب انتقال پیدا می کند. در صورت تنگ شدن شریانهای مذکور ، قلب به اندازه کافی از عهده پمپ کردن خون بر نمی آید . نتیجه این امر آنژین قفسه صدری است.
بطور کلی می توان گفت که حمله قلبی نتیجه کاهش حداکثری میزان اکسیژن است . قطع ناگهانی جریان خون و اکسیژن نه تنها کارکرد ماهیچه را تحت تاثیر قرار می دهد ، بلکه ، با توجه به نارسائی در دریافت اکسیژن و مواد غذایی ، ماهیچه قلب دچار مرگ می گردد که اغلب بیمار را با عواقب خطرناکی مواجه می سازد. در صورتی که بیمار از سکته قلبی نجات یابد ، بخشی از ماهیچه قلب که دچار مرگ شده است با بافت اسکار جایگزین می شود و از عملکرد طبیعی خود باز می ماند.
فرمهای سکته قلبی
بسته به اینکه چه قسمت از ماهیچه قلب دچار انفارکتوس شده باشد، می توان دو نوع انفارکتوس ، یعنی انفارکتوس سمت راست قلب و یا سمت چپ قلب را تشخیص داد. بطن راست قلب کمتر دچار انفارکتوس میشود و در آن صورت معمولا بطن چپ نیز در گیر میگردد . این امر مربوط به سیر سه شریان اصلی کرونر است. اگر نکروز (“مرگ”) همه لایه های ماهیچه قلب را در یک حمله قلبی در بر گرفته باشد ، به آن انفارکتوس ترانس مورال گفته می شود .در صورتیکه فقط لایه داخلی ماهیچه قلب دچار نکروز شده باشد ،آسیب حاصل را انفارکتوس ساب اندوکاردیال می نامند.
شایعترین علت سکته قلبی
شایعترین علت سکته قلبی آترواسکلروز است که در صورت سرایت به شریانهای کرونری ، بیماری کرونری قلب نامیده میشود. این بیماری بخصوص در کشورهای پیشرفته صنعتی شایع است .
بیماری کرونری قلب سالها قبل از ظهور سکته قلبی وجود داشته و ناشناخته می ماند. این بیماری به صورت مشکل تنفسی و درد قفسه سینه تظاهر می کند. این علایم بخصوص در رابطه با فشارهای جسمی و روحی تشدید می شوند. پس از رفع فشار ، درد قفسه سینه، سریعاً رفع می گردد. بیماری کرونری قلب خطرناک است و در حقیقت اساس سکته قلبی را تشکیل می دهد.
فاکتورهای ریسک سکته قلبی
مهم ترین ریسک ها عبارتند از :
• استعمال دخانیات
• مصرف زیاد الکل
• تغذیه نامناسب و نامتعادل
• اضافه وزن
• کمبود حرکت
• دیابت
• افزایش سن
• استرس دایمی
• پر فشاری خون
• بالا رفتن غلظت فیبرینوژن در خون
علل ژنتیکی
استعداد ژنتیکی نیز در ابتلا به سکته قلبی دخالت دارد . پر فشاری خون ، اختلالات متابولیسم چربیهای خون ، دیابت و بیماری کرونری قلب به طور متقابل خطر انفارکتوس میوکارد (حمله قلبی) را افزایش می دهند.
علل نادر انفارکتوس قلب
از جمله علل نادر انفارکتوس قلب می توان به گرفتگی یکی از شاخه های شریان کرونری قلب بعلت لخته خونی که از دیگر نقاط بدن به شریان کرونری راه یافته است، اشاره کرد. در این صورت قسمتی از عضله قلب که توسط شاخه مسدود خونرسانی میشده دچار مرگ سلولی و آسیب غیر قابل برگشت خواهد شد.
علایم تیپیک انفارکتوس قلب
درد شدید مداوم بخصوص در قفسه سینه که می تواند در شانه ، بازوها ، گردن و فک و یا حتی در قسمت فوقانی شکم نیز احساس شود .
• احساس گرفتگی و فشار شدید قفسه سینه
• نفس تنگی
• احساس سوزش در قفسه سینه
• ضربان قلب سریع یا نامنظم
• عرق سرد
• ضعف
• پریدگی رنگ چهره
• تهوع
• استفراغ
خطر انفارکتوس قلبی خاموش
افراد مبتلا به بیماری کرونری قلب جهت، مقابله با عوارض این بیماری، اغلب از اسپری نیترو استفاده میکنند. قابل توجه است که این امر تاثیر چندانی در موارد سکته فلبی ندارد.
در افراد سالخورده ، بیماران مبتلا به دیابت و زنان ممکن است که علایم خاص انفارکتوس قلب، مانند درد در قفسه سینه مشاهده نشود . از این رو این وضعیت انفارکتوس قلبی خاموش نامیده شده است. در چنین مواردی انفارکتوس قلبی دیر تشخیص داده شده و یا حتی ممکن است تشخیص داده نشود.
بخصوص در زنان ، انفارکتوس قلب اغلب بصورت تهوع ، تنگی نفس و یا ناراحتی در قسمت بالای شکم بروز می کند.
تشخیص انفارکتوس قلب
برای این منظور نوار قلب گرفته می شود که معمولا تغییرات خاصی را نشان می دهد، ولیکن در پاره ای از موارد ممکن است که نوار قلب در اولین ساعات پس از انفارکتوس طبیعی باشد. بهمین جهت گرفتن نوار قلب را پس از 6 تا 12 ساعت تکرار می کنند ، ضمن اینکه آزمایش خون نیز انجام انجام می شود. در صورت مرگ سلولهای ماهیچه قلب، آنزیم های خاصی از سلولهای مزبور خارج می شوند که طی زمانهای متفاوت در خون قابل انداز گیری میباشند . بعلاوه برای این منظور ، یک سونوگرافی و همچنین بررسی اشعه ایکس شریان های کرونر نیز انجام می شود.
درمان انفارکتوس قلبی
هرچه درمان پس از سکته قلبی سریعتر شروع شود ، احتمال ترمیم گردش خون در مناطق آسیب دیده و محدود کردن ریزش بافت بهتر خواهد بود. بعلاوه درمان فوری پس از سکته قلبی نیز به منظور پایین نگه داشتن میزان عوارض و خطر مرگ مهم است.
اولین معیار قبل از درمان این است که فرد مشکوک به حمله قلبی با پزشک اورژانس تماس بگیرد ، ضمن آنکه توصیه می شود که شخص موردنظر در حالت نشسته و آرام یک قرص اسید استیل سالیسیلیک (500 میلی گرم) میل نماید.
عمل جراحی بای پس قلبی
در حین انتقال به بیمارستان، پزشک اکسیژن ، داروهای مسکن و آرام بخش لازم را تجویز کرده و در کلینیک بیمار به بخش مراقبت های ویژه منتقل می شود . در مرحله بعد اغلب از کاتتریزاسیون قلبی استفاده می شود که طی آن می توان به گشاد کردن شریانهای مربوطه پرداخت . بنا به تشخیص پزشک ممکن است که از انفوزیون حل کننده لخته خون بهره گیری شود.
درمان توسط داروها
در مرحله بعد درمان توسط دارو صورت می گیرد که شامل داروهای رقیق کننده خون و بهبود دهنده عملکرد قلب می باشد. این داروها باید بنا به دستور پزشک، بعد از مرخصی از بیمارستان نیز مورد استفاده بیمار قرار گیرد.
ادامه درمان
تقریباً در همه موارد پس از مرخصی از بیمارستان ، لازم است که بیمار از فیزیوتراپی، تمرین های تنفسی و همچنین تمرین های مربوط به دستگاه گردش خون استفاده کند. کنترل های منظم از جمله الزامات درمانی پس از انفارکتوس قلبی محسوب می شود. آنچه که از اهمیت زیادی برخوردار است ایجاد تغییر در زندگی روزانه فرد مبتلا به انفارکتوس قلب است . این امر باید به منظور کاهش خطر حمله قلبی دیگر صورت گیرد که شامل یک رژیم غذایی سالم و ورزش منظم و متوسط مانند دویدن سبک ، پیاده روی یا شنا می باشد.
جلوگیری از انفارکتوس قلبی
اگر به عوامل خطرساز حمله قلبی توجه کنید ، به سرعت مشخص می شود که برای جلوگیری از حمله قلبی چه کاری می توانید انجام دهید. اصولا یک زندگی متعادل و سالم یک گام مهم برای جلوگیری از حمله قلبی احتمالی است.
نکات زیر می تواند به جلوگیری از حمله قلبی کمک کند:
ورزش منظم . اگر به بیماری عروق کرونر مبتلا هستید ، بهتر است که از پزشک خانواده خود در مورد گروه های ورزشی کرونر سؤال کنید. در غیر این صورت ، توصیه می شود به طور منظم ورزش کنید ،
• تغذیه سالم . غذاهای متنوع ، گوشت کم ، میوه و سبزیجات زیاد
• رسیدن به وزن طبیعی. اضافه وزن می تواند عاملی باشد که خطر حمله قلبی را افزایش می دهد
• خود داری از نیکوتین . برای جلوگیری از حمله قلبی توصیه می شود از مصرف سیگار خودداری کنید
• جلوگیری از استرس . فشار روانی ، حرفه ای و استرس روانی باید تا حد امکان کاهش یابد
• ابتلا به بیماریهای دیگر .در صورت ابتلا به پر فشاری خون ، بالا بودن چربی خون ( کلسترول) و دیابت ، لازم است که این بیماریها تحت درمان قرار گیرند.
حمله قلبی زندگی را تهدید می کند. با وجود پیشرفتهای قابل توجه ، سکته قلبی هنوز هم زندگی بیمار را تهدید می کند. حدود یک چهارم از این بیماران جان خود را از دست می دهند. همچنین طی یک سال پس از سکته قلبی، بسیاری از بیماران میمیرند، زنان بیشتر از مردان .
در رابطه با نجات بیمار از سکته قلبی زمان بسیار ارزشمند و مهم است. هرچه درمان دیرتر شروع شود، میزان بیشتری از بافت ماهیچه قلب دچار مرگ سلولی شده و به این ترتیب احتمال بروز آریتمی های تهدید کننده و عوارض دیگر بیشتر می شود. بهمین جهت لازم به تاکید است که حتی در صورت احتمال اندک سکته قلبی ، فوراً اورژانس را مطلع سازید .