ارزش دانستن دارد.

  • در پایان زمستان تعداد قابل توجهی از افراد دچار کمبود ویتامین D  هستند ( کم تر از 20 میکروگرم در لیتر) [1].
  • تعداد نسبتا کمی از مواد خوراکی حاوی ویتامین D هستند. بنابراین نور مستقیم خورشید تقریبا تنها منبع تولید ویتامین D محسوب می شود [2].
  • میزان بهینه و مطلوب ویتامین D (25-OH-Vitamin –D) بین 30 تا 70 میکروگرم در لیتر است . در موارد کمتر از 30 میکروگرم در لیتر، جذب کلسیم بطور قابل توجهی کاهش پیدا میکند . قابل توجه است که بطور همزمان میزان پاراتورمون( هورمون پاراتیروئید) افزایش پیدا می کند. انگیزه ترشح این هورمون هایپوکلسمی یا کمبود کلسیم است .[3-5] بالعکس در صورت بالا رفتن غلظت ویتامین D از 20 به 32 میکروگرم درلیتر ، جذب کلسیم در روده تا حدود 50 درصد افزایش نشان می دهد. [6]
  • ویتامین D در پوست وتحت تاثیر  اشعه UV-B خورشید تولید می گردد. کرم های حمام آفتاب حاوی فاکتور های محافظت کننده پوست از تولید ویتامین D جلوگیری میکنند. بنابراین افرادی که بطور روانه و مرتب از کرم های حاوی فاکتورهای محافظت کننده پوست در مقابل آفتاب استفاده میکنند ، لازمست که بخصوص در ایام زمستان میزان ویتامین D خود را آزمایش و در صورت لزوم و با مشورت پزشک از ویتامین D3 استفاده کنند [7].
  • در حالیکه غلظت ویتامین D در مردم کشورهای نواحی خط استوا غالبا بالای 30 میکروگرم در لیتر است، تخمین زده می شود که میزان ویتامین D در حدود یک میلیارد نفر در سطح جهان کمتر از 20 میکروگرم در لیتر است و بعبارت دیگر دچار کمبود ویتامین D هستند . [8]
  • تعداد قابل توجهی از افراد سالمند مقیم خانه سالمندان دچار کمبود سخت ویتامین D هستند. [2]
  • طبق یک آنالیز آماری بزرگ مشخص شده است که بین غلظت ویتامین D و تراکم استخوان یک رابطه مستقیم وجود دارد. میزان حد اکثری تراکم استخوان در غلظت های 40 میکروگرم در لیتر و بالاتر ویتامین D محقق می شود. [9]
  • بعنوان مثال، تولید ویتامین D توسط نور خورشید در کشورهای اروپای شمالی کمتر از اروپای جنوبی است .از این جهت پوکی استخوان بخصوص یک بیماری رایج در اروپای شمالی محسوب می شود. فرکانس شکستگی ناحیه گردن استخوان ران در اسلو و استوکهلم حدود3500 در هر 100.000 زن است، در مقایسه در سنگاپور 300 در هر 100.000 زن است  [10].
  • علاوه بر متابولیسم کلسیم ، ویتامین D دارای اثر ضد تکثیری (antiproliferative) و اثر گذاری مثبت بر سیستم ایمنی بدن است. بر همین اساس و بعنوان مثال ریسک سرطان ( نظیربیماری هوچکین و سرطانهای کولون، پانکرآس، پروستات، تخمدان و سرطان پستان و بسیاری سرطانهای دیگر) در کشور های شمال اروپا بالاتر است [2].
  • در مواردی که غلظت ویتامین D کم تر از 20 میکروگرم در لیتر است امکان بروز سرطان های پروستات، کولون و سرطان پستان 30 تا 50 درصد است. [11-15]
  • در یکی از مطالعات انجام شده در فنلاند (Women’s Health initiative) ریسک ابتلاء به سرطان کولورکتال پس از 8 سال ، در زنانی که غلظت ویتامین D آنها کمتر از 12 میکروگرم در لیتر بوده است ، حدود 253 درصد برآورد شده است. [16]
  • در یک مطالعه انجام شده بر روی 10.000 کودک شیر خوار در فنلاند، درمان با 2000 واحد ویتامین D در روز ،طی یکسال پس از تولد، توانسته است بروز دیابت تیپ I را در طی 31 سال بعد تا 80 درصد کاهش دهد [17].
  • همچنین ویتامین D  در جلوگیری از دیابت تیپ II و مقاومت به انسولین نقش دارد. از جمله درمان با 800 واحد ویتامین D و 1200 میلی گرم کلسیم  در روز، ریسک ابتلاء با دیابت تیپ II را (در مقایسه با مصرف کمتر از 400 واحد ویتامین D و کمتر از 600 میلی گرم کلسیم در روز) تا 33 درصد کاهش می دهد. [18]

طبقه بندی میزان ویتامین D در خون : [2]

 Vitamin D-25(µg/l)
کمبود بسیار سخت ویتامین D 5>
کمبود سخت ویتامین D5-10
کمبود ویتامین D10-20
کمتر از حد مطلوب ویتامین D20-30
سطح مطلوب ویتامین D30-50
حد اکثر میزان قابل قبول ویتامین D50-70
دوزاژ بیش از حد، ولیکن بدون اثر سمی70-150
مسمومیت با ویتامین D150<
  • قرار گرفتن در معرض زیاد نور مستقیم خورشید با خطر سرطان پوست همراه است.بهمین جهت برخی از مراجع علمی پیشنهاد کرده اند که در صورت لزوم بجای نور مستقیم خورشید، از درمان داروئی استفاده شود [19].

مراجع(References)  :

 [1]          Hintzpeter B et al., Eur  J Clin Nutr. 2008;62:1079-1089.

[2]           Hollick MF: Vitamin D Deficiency. N Engl J Med 2007;357:266-281.

[3]           Thomas KK et al.: Hypovitaminosis D in medical inpatients. N Engl J

Med 1998;338:777-783.      

[4]           Chapuy MC et al.: Prevalence of vitamin D insufficiency in an adult                 

normal population. Osteoporos Int 1997;7:439-443.

[5]           Holick MF et al.: Prevalence of vitamin D inadequacy among

postmenopausal North American women receiving osteoporosis

theraphy. J Clin Endocrinol Metab 2005; 90:3215-3224

[6]            Heaney RP et al .: Calcium absorption varies within the reference

range for serum 25-hydroxyvitamin D. J Am Coll Nutr 2003;22:142-146.

[7]            Tangpricha V et al. Tanning is associated with optimal vitamin D

 status(serum 25-hydroxyvitamin D concentration) and higher bone

mineral density. Am J Clin Nutr 2004;80:1645-1649.

[8]           Holick MF . High prevalence of vitamin D inadequacy and

implications for health. Mayo Clin Proc 2006;81:353-873.

[9]           Bischoff-Ferrari HA. Estimation of optimal serum concentrations of                

25-hydroxyvitamin D for multiple health outcomes. Am J Clin Nutr

2006;84:18-28.

[10]        Yamamoto K et al.: Risk factors for hip fracture in elderly Japanese  women in Tottori

prefecture, Japan. Osteoporosis Int. 1993;3 Suppl 1:48-50.

[11]          Gorham ED et al. Vitamin D and prevention of colorectal cancer. J  

Steroid Biochem Mol Biol 2005;97:179-194.

[12]          Grant WB. An estimate of premature cancer mortality in the U.S.

due to inadequate doses of solar ultraviolet-B radiation. Cancer  2002;94:1867-1875.

[13]          Giovannucci E et al. Prospective study of predictors of vitamin D

Status and cancer incidence and mortality in men. J Natl Cancer

 Inst 2006;98:451-459.

[14]          Ahonen MH et al. Prostate cancer risk and prediagnostic serum 25-

hydroxyvitamin D levels (Finland). Cancer Causes Control

2000;11:847-852.

[15]           Feskanich D et al. Plasma vitamin D metabolites and risk of

colorectal cancer in women. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev

2004;13:1502-1508.

[16]           Holick MF. Calcium plus vitamin D and the risk of colorectal 

cancer. N Engl J Med 2006;354:2287-2288.

[17]           Hypponen E et al. Intake of vitamin D and risk of type 1 diabetes:

a birthcohort study. Lancet 2001;358:1500-1503.

[18]           Pittas AG et al. Vitamin D and calcium intake in relation to type 2

diabetes in women. Diabetes Care 2006;29:650-656.

[19]           Positionspapier der American Academy of Dermatology and AAD Association, abrufbar im Internet unterhttp://www.aad.org/forms/ policies/Uploads/PS/PS-Vitamin%20D.pdf.